ผมเจอข้อหาขวางโลกอยู่บ่อย ๆ จนเบื่อตัวเองอยู่เหมือนกัน แต่อยากให้เพื่อน ๆ ได้รู้จักกับร่างกายของตัวเองและกระบวนการต่าง ๆ ของร่างกาย ซึ่งไม่ยากที่จะเข้าใจ และเมื่อเข้าใจดีแล้วก็จะไม่ป่วย มาเริ่มกันเลยนะ
ในช่วงฤดูร้อนสิ่งที่ตรงกันคือกิจกรรมทางน้ำ, เครื่องดื่มเย็น ๆ และแน่นอน น้ำแข็งใส ไอศครีม ในขณะที่เราส่วนใหญ่เห็นด้วยว่าน้ำแข็งใส ไอศครีมและเครื่องดื่มเย็น ๆ ให้ความสดชื่นในฤดูร้อน คำถามคือ สิ่งเหล่านี้ ช่วยเราได้จริงหรือ
เป็นความรู้นะ
วิธีการที่ร่างกายควบคุมอุณหภูมิในสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกัน กระบวนการในการรักษาอุณหภูมิของร่างกายให้ดีที่สุดเรียกว่า การควบคุมอุณหภูมิ ( thermoregulation) ซึ่งเกี่ยวข้องกับความสมดุลระหว่างการผลิตและการสูญเสียความร้อนในร่างกาย
มนุษย์เป็นสัตว์เลือดอุ่นหรือ endotherms ซึ่งมีวิธีการทางวิทยาศาสตร์ในควบคุมอุณหภูมิของร่างกายอย่างเป็นอิสระจากสภาพแวดล้อม เราสามารถทำเช่นนี้ได้ก็เพราะร่างกายของเรามีการผลิตความร้อนซึ่งเป็นผลพลอยได้จากกระบวนการทางเคมีภายในร่างกาย (การเผาผลาญ metabolism)อย่างต่อเนื่อง
จำเป็นอย่างยิ่งที่การเผาผลาญอาหารจะต้องทำงานอย่างถูกต้อง ซึ่งรวมถึงกระบวนการย่อยอาหารให้โมเลกุลของอาหารเล็กลง การดูดซึมและการขนส่งของสารอาหารเหล่านั้นไปยังเซลล์และการแปลงให้เป็นพลังงานที่จำเป็นสำหรับกิจกรรมต่าง ๆ ของร่างกาย
เมื่ออุณหภูมิภายนอกสูงขึ้นเราต้องหลีกเลี่ยงความร้อนเพื่อไม่ให้มันสูงเกินไป ในขณะที่อาจดูเหมือนเป็นตรรกะที่จะรับประทานสิ่งที่เย็นอย่าง น้ำแข็งใส ไอศครีมลงไปในกระเพาะอาหารเพื่อช่วยลดอุณหภูมิซึ่งมีผลต่อการระบายความร้อนผลจากความเย็นเริ่มต้นของมันจะถูกแทนที่อย่างรวดเร็วด้วยความร้อนที่เกิดจากกระบวนการย่อยอาหารที่จำเป็นในการย่อยไอศครีม และการย่อยอาหารพลังงาน นำไปสู่การเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิของร่างกาย
ดังนั้น น้ำแข็งใส ไอศกรีมจึงไม่ได้เป็นตัวเลือกที่ดีที่สุดสำหรับการระบายความร้อน
แล้วเครื่องดื่มเย็น ๆ ล่ะ การถ่ายเทความร้อนระหว่างเครื่องดื่มเย็นกับระบบการย่อยอาหารจะสามารถลดอุณหภูมิได้โดยตรง แต่นี่เป็นเพียงชั่วขณะและขึ้นอยู่กับปริมาณและแคลอรี่ของเครื่องดื่มเย็นนั้นๆ
การสร้างเหงื่อเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดของร่างกายในการกำจัดความร้อน เหงื่อเกิดขึ้นเมื่ออุณหภูมิของร่างกายเพิ่มขึ้นซึ่งถูกตรวจพบโดยสมองและตอบสนองโดยการไปกระตุ้นต่อมเหงื่อเพื่อผลิตเหงื่อทั่วร่างกาย
เหงื่อที่ระเหยออกจากผิวหนังทำให้ผิวเย็นลง (เรียกว่า evaporative cooling ) เลือดที่ไหลใกล้กับชั้นผิวของผิวจะได้รับการระบายความร้อนในกระบวนการและช่วยลดอุณหภูมิของร่างกาย
ถ้าพอจะจินตนาการออกนะ เครื่องดื่มที่มีแคลอรี่สูงเช่นน้ำอัดลม น้ำหวาน ก็จะมีผลเช่นเดียวกับไอศครีม
แต่รู้สึกเย็นหลังจากการดื่มนี่หน่า
ผลการระบายความร้อนจากของเหลวเย็นอธิบายได้โดยผลการคืนน้ำ (rehydration effects)ของมัน ร่างกายพยายามกำจัดความร้อนส่วนเกินโดยการถ่ายความร้อนออกจากอวัยวะที่สำคัญสู่ผิวหนัง
สำหรับการเกิดสิ่งนี้ อุณหภูมิภายนอกจะต้องต่ำกว่าอุณหภูมิร่างกายของเราหรือในทางตรงข้ามถ้าอุณหภูมิภายนอกสูงกว่า ความร้อนจะถูกถ่ายโอนเข้าสู่ร่างกายของเรา เช่นเดียวกับความร้อนที่แผ่จากดวงอาทิตย์ในฤดูร้อน
สำหรับการเกิดสิ่งนี้ อุณหภูมิภายนอกจะต้องต่ำกว่าอุณหภูมิร่างกายของเราหรือในทางตรงข้ามถ้าอุณหภูมิภายนอกสูงกว่า ความร้อนจะถูกถ่ายโอนเข้าสู่ร่างกายของเรา เช่นเดียวกับความร้อนที่แผ่จากดวงอาทิตย์ในฤดูร้อน
โดยเฉลี่ยผู้ใหญ่สามารถสูญเสียเหงื่อได้ถึงครึ่งหรือหนึ่งลิตรของทุกวัน แต่ในสภาพแวดล้อมที่ร้อนนี้จะเพิ่มขึ้นเป็นเกือบลิตรต่อชั่วโมงครึ่ง นั่นคือเหตุผลที่ร่างกายจำเป็นต้องรักษาสมดุลเพื่อให้ร่างกายชุ่มชื้นในช่วงอากาศร้อน
วิธีการที่ต่างออกไป
แล้วเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ล่ะ หลายคนมองหาเบียร์เย็น ๆ ในฤดูร้อนในความพยายามที่จะทำให้ร่างกายเย็นลง แต่เครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นยาขับปัสสาวะซึ่งหมายความว่ามันจะทำให้ร่างกายของคุณสูญเสียน้ำและลดความสามารถในการสร้างเหงื่อจริงมั๊ย
น่าแปลกที่เครื่องดื่มอุ่นอาจจะเป็นวิธีที่ดีที่จะช่วยให้คุณเย็น แม้ว่าจะอุ่น ๆ ในปากและลำคอซึ่งเร่งการตอบสนองเหงื่อที่ช่วยให้ร่างกายของคุณเย็นลงโดยไม่ต้องสร้างกระบวนการย่อยมากนัก
ส่วนผสมในอาหารรสเผ็ดก็มีผลเช่นเดียวกัน ซึ่งช่วยเรียกการตอบสนองเหงื่อและช่วยให้ร่างกายเย็นลงได้ นั่นเป็นเหตุผลที่อาหารประเภทนี้เป็นที่นิยมในสภาพอากาศที่อบอุ่น
และเมื่อ รสเผ็ดได้เจอกับอาหารฤทธิ์เย็น ความเย็นก็เกิดในร่างกายได้แบบสบาย ๆ ครับ
เมื่อความเย็นถูกสร้างได้จนเป็นที่น่าพอใจและสดชื่นจากการสร้างเหงื่อแล้ว สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ การคืนน้ำให้กับร่างกาย (rehydration) อย่าลืมเชียวนะ
สวัสดี
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น